Ευάλωτοι πληθυσμοί
Οι ευάλωτοι πληθυσμοί είναι ομάδες ατόμων που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να έρθουν σε επαφή με τον HIV και να αντιμετωπίσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους λόγω ποικίλων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών παραγόντων.
Στην Ελλάδα οι πληθυσμοί αυτοί περιλαμβάνουν:
Άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες
Άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ουσιών
Άτομα που εργάζονται στο σεξ
Τρανς άτομα
Μετανάστες/-στριες και πρόσφυγες/-ισσες.
Οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες εξακολουθούν να πλήττονται δυσανάλογα από τον HIV στην πλειοψηφία των αναπτυγμένων χωρών αλλά και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Το κοινωνικό στίγμα, οι διακρίσεις, η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και η θεσμοθετημένη ομοφοβία περιορίζουν ή αποκλείουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας του HIV.
Τα άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ουσιών μπορεί να διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης του HIV σε περίπτωση που μοιράζονται σύνεργα χρήσης με άλλα άτομα . Σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, οι τιμωρητικές πολιτικές για τα ναρκωτικά και η ποινικοποίηση της χρήσης δυσχεραίνουν την πρόσβαση των ατόμων σε υπηρεσίες μείωσης βλάβης, όπως προγράμματα ανταλλαγής συριγγών, θεραπείες υποκατάστασης με οπιοειδή, πρόληψης και αντιμετώπισης της υπερβολικής δόσης.
Τα άτομα που εργάζονται στο σεξ και ιδίως αυτά που εργάζονται στο δρόμο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης του HIV κυρίως λόγω του νομικού καθεστώτος της σεξεργασίας, του κοινωνικού στιγματισμού και της περιορισμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας για HIV.
Τα τρανς άτομα, και συγκεκριμένα οι τρανς γυναίκες, πλήττονται επίσης δυσανάλογα από τον HIV λόγω της κοινωνικής και οικονομικής περιθωριοποίησης, του στίγματος και των διακρίσεων που βιώνουν διαχρονικά. Η περιορισμένη πρόσβαση σε συμπεριληπτικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης που λειτουργούν επιβεβαιωτικά ως προς την ταυτότητα φύλου τους και σε υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας του HIV μπορεί επίσης να συμβάλει στην αυξημένη ευαλωτότητα.
Οι μετανάστες/τριες και οι πρόσφυγες/-ισσες αντιμετωπίζουν επίσης μοναδικές προκλήσεις στην πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας του HIV, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών εμποδίων, της έλλειψης νομιμοποιητικών εγγράφων (συχνά) και της περιορισμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Η αντιμετώπιση της επιδημίας του HIV μεταξύ των ευάλωτων πληθυσμών απαιτεί μια ολοκληρωμένη και προσαρμοσμένη προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη τους κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς παράγοντες που δημιουργούν την αυξημένη ευαλωτότητα. Αυτό περιλαμβάνει την προώθηση πολιτικών και νόμων που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες πρόληψης, εξέτασης και θεραπείας του HIV και την αντιμετώπιση των κοινωνικών και διαρθρωτικών παραγόντων που συμβάλλουν στην ευαλωτότητα.